Sözlükte “dua, tazim, rahmet” gibi anlamlara gelen salat ile “esenlik" manasındaki selam kelimelerinden oluşan "salat ü selam" veya “sallallahü aleyhi ve sellem” şeklindeki dua cümlelerinin yerine daha çok Osmanlı Türkçesi’nde kullanılmıştır. Böyle dua etmeye “salavat getirme”, Arapça’da ise “tasliye” denir; bu duadan söz edilirken “salvele” kısaltması kullanılır.
Diyanet İşleri Başkanlığı, salavat ve salavat getirme konusuna ilişkin şu bilgileri veriyor: Salavat, salat kelimesinin çoğuludur. Salat ve selam kelimelerinden oluşan “salat-u selam” terkibi, Hz. Peygamber (s.a.s.) için okunan ve Allah’ın rahmet ve selamının onun üzerine olması dileğini ifade eden dualara denir. Kur’an’da, “Allah ve melekleri şüphesiz Peygambere salat ediyorlar. (O halde) Ey iman edenler, siz de ona salat edin ve tam bir teslimiyetle selam verin.” (el-Ahzab, 33/56) buyrulmaktadır. Hz. Peygamber’e (s.a.s.) Allah Teala’nın salat etmesi, rahmet etmesi; meleklerin salât etmesi, şanının yüceltilmesini dilemeleri; müminlerin salat etmesi ise dua etmeleri anlamını ifade eder.
SALAVAT NASIL GETİRİLİR?
Kur’an-ı Kerim’in, Hz. Peygamber’e (s.a.s.) salat-u selam getirmeyi emreden bu ayetine binaen, geçmiş dönemlerde tanzim edilmiş pek çok salâtu selâm örnekleri vardır. Hz. Peygamber’e (s.a.s.) en kısa şekilde, “Allahümme salli alâ Muhammed” veya “Sallallahü aleyhi ve sellem” ya da “Allahümme salli alâ Seyyidina Muhammedin ve ala alihi ve sahbihi ve barik ve sellim” diye salat-u selam getirilir. Bu hususta birçok hadis de rivayet olunmuştur. Nitekim İbn Ebi Leyla şöyle demiştir: “Ka’b b. Ucra ile bir defasında karşılaştım, bana şöyle dedi: Sana Hz. Peygamber’den işittiğim bir hediye vereyim mi? Hz. Peygamber bizim yanımıza geldi. Biz ona ‘Ya Resulallah! Bizler sana nasıl selam okuyacağımızı öğrendik. Fakat sana nasıl salat okuyacağız?’ diye sorduk. Resulullah (s.a.s.) bize şöyle buyurdu: “Allah’ım! Muhammed’e ve Muhammed’in ailesine, İbrahim ve onun ailesi üzerine salât ettiğin gibi salât et! Şüphe yok ki, sen çokça hamdedilen ve şanı yüce olansın. Allah’ım! Muhammed’e ve Muhammed’in ailesine, İbrahim ve ailesine bereket ihsan ettiğin gibi bereket ihsan eyle! Şüphesiz ki, sen çokça hamdedilen ve şanı yüce olansın.” (Buhârî, Ehâdîsü'l-Enbiyâ, 10 [3370]; De‘avât, 32 [6357]; Müslim, Salat, 65-66 [405-406]). Salat-ü selam getirmek için belirli bir vakit ve sayı yoktur. Kişi dilediği zaman ve istediği miktarda salat-ü selam getirebilir. Salat-ü selam için besmele çekme zorunluluğu da yoktur.